Melasma staat in de volksmond ook wel bekend als het zwangerschapsmasker. Pigmentvlekken die zich vaak verspreiden als een soort masker op het gezicht vaak veroorzaakt door hormonen. Een vervelend probleem, waar veel vrouwen zich voor schamen. Maar melasma kan niet alleen maar in de zwangerschap ontstaan, er zijn ook andere oorzaken. Vandaag vertel ik je alles over melasma. Wat is het? Hoe voorkom je het? En wat kun je er tegen doen? Lees snel verder!
Wat is melasma?
Melasma wordt zoals je hierboven hebt kunnen lezen ook wel het zwangerschapsmasker genoemd. Het is een pigmentstoornis waarbij er donkerbruine grillige vlekken ontstaan in het gezicht. Een andere term voor melasma is ‘zwangerschapsmasker’, omdat het heel vaak voorkomt tijdens de zwangerschap. De meeste vrouwen krijgen het voornamelijk in de vruchtbare leeftijd. Maar ook bij mannen kan het voorkomen, maar dit is zeldzaam.
Hoe ontstaat het?
Er is sprake van te veel pigment, waardoor het pigmentsysteem overbelast raakt. Het pigmentsysteem is overgevoelig, hierdoor maken de pigmentcellen te veel pigment aan waardoor de huid ter plaatse te donker wordt.
Er zijn een aantal oorzaken die en rol kunnen spelen. Voornamelijk hormonale factoren spelen de hoofdrol bij het ontstaan van melasma. Bij alle vrouwelijke geslachtshormonen, zoals progesteron en oestrogenen is aangetoond dat ze in staat zijn de pigmentaanmaak te stimuleren. Het komt dus vaak voor bij de zwangerschap en bij het slikken van de anticonceptiepil.
Buiten de hormonale factoren speelt ook de zon een rol. De overmatige blootstelling aan UV stralen, zowel natuurlijk als via de zonnebank, zorgt ervoor dat de aanmaak van pigmentcellen gestimuleerd wordt, waardoor het gaat ophopen op verschillende delen van het gezicht.
Andere factoren die een rol kunnen spelen zijn erfelijke factoren, het gebruik van bepaalde cosmetica en sommige anti-epileptische geneesmiddelen.
Hoe herken je melasma en hoe wordt het vastgesteld?
Melasma uit zich in donkerbruine grillige vlekken in het gezicht, vaak in de vorm van een masker. De vlekken settelen zich vaak in een vorm van een masker. Het komt vaak voor op het voorhoofd, de wangen, de slapen, rond de ogen en op de bovenlip. Soms zijn de vlekken ook in de hals en op de onderarmen aanwezig. Bij vrouwen na de menopauze wordt vaak gezien dat het voornamelijk op de onderarmen aanwezig is en bij zwangere vrouwen of vrouwen die de pil slikken vaak in het gezicht.
Er bestaan twee vormen, pigmentvlekken die zich oppervlakkig op de huid bevinden en pigmentvlekken die zich dieper in de huid bevinden. Het oppervlakkige pigment zit voornamelijk in de opperhuid (epidermis) en het diepe type zit voornamelijk in de lederhuid (dermis).
Het vaststellen van de verschijnselen gaat heel makkelijk doordat het zo herkenbaar is voor de arts. Diagnose stelt de huisarts, maar soms ook de dermatoloog. Bij twijfel voor onderliggende maligniteiten neemt de dermatoloog een biopt af.
Hoe kun je het behandelen?
De oorzaak is niet volledig bekend, maar is dus meestal de herleiden uit hormonale factoren. De behandelingen zijn dan ook gericht op het bestrijden van symptomen en kunnen niet de oorzaak weghalen. Ook is de behandeling afhankelijk van de diepte van het pigment, hoe dieper het pigment hoe moeilijker het is te herstellen. De behandelingen zijn alleen mogelijk na de zwangerschap. Tijdens de zwangerschap mag alleen de fruitzuurpeeling als behandeling.
Onderstaande therapieën zijn mogelijk voor oppervlakkig gelegen melasma:
- Huid blekende crèmes, het is een crème met stoffen die de aangedane huid licht maakt door de aanmaak van pigment af te remmen. Één van de meest bekende soorten is hydrochinon. Het is vaak een milde therapie, één keer per dag de crème op de donkere vlekken aanbrengen. Het effect treedt vaak pas op na 4 tot 8 weken.
- Chemische peeling met fruitzuren, bij chemische peelings werkt het zo dat een stof wordt aangebracht op de huid die de celdeling doet versnellen. De bovenste huidlaag wordt vernieuwd, waardoor er weer nieuwe gezonde cellen aangemaakt kunnen worden. Deze cellen zullen de oude cellen opruimen, waardoor het overtollige pigment zal verminderen. De meest effectiefste peeling is een 10% – 40% glycolzuur peeling.
- Tabletten tegen melasma, vaak transexamide zuur of glutathion.
- Laser- en licht apparaten, de beste lasers voor melasma zijn de Ruby laser (694 nm), de Alexandrite laser (755 nm) en de Nd: YAG laser (1064nm). Ze zijn specifiek gericht op het overmatig pigment. Helaas kunnen er ook juist tegenwerkingen optreden met een laser. Doordat het pigment diep in de huid zit, moet de laser gericht het pigment kunnen aanpakken. Als dit niet lukt, kan het juist verergering opleveren waardoor de pigmentvlekken juist donkerder worden. IPL heeft ook wat positieve effecten gekregen op het gebied van melasma, maar ook hier zijn vaak meer complicaties bij.
- Picolaser, het speciale aan deze laser is dat de pulsduur van de laserstralen (de inwerking van de laser in de huid) is super kort, waardoor er heel weinig warmteontwikkeling in de huid mogelijk is. Hierdoor zijn ze veiliger dan bovenstaande lasers en is er minder risico op verergering van het pigment.
- Multilevel behandeling, simpelweg een combinatie van bovenstaande behandeling om vanuit alle hoeken het pigment aan te pakken. Op meerdere niveaus in de huid. Het pigment moet enzymatisch afgeremd worden, maar ook het reeds gevormde pigment moet verminderd worden.
Andere behandelingsmogelijkheden
Voor het diepere pigment kan er alleen behandeld worden met licht- en lasertherapie. Het beste dus met de picolaser.
Om melasma een beetje te camoufleren kun je eventueel bij de huidtherapie camouflagetherapie aanleren. Hier wordt dan met speciale camouflage make-up technieken aangeleerd waardoor je op een mooie natuurlijke manier de vlekken een beetje kan camoufleren, om de huid een meer egaal effect te geven.
Hoe kun je melasma voorkomen?
Het allerbelangrijkste en enigste advies is zonbescherming. Het is belangrijk om altijd een zonnebrandcrème met een hoge factor (50+) te gebruiken, om te voorkomen dat er nog meer pigment aangemaakt wordt. Daarnaast voorkom je hiermee dat de cellen van binnen niet beschadigen. Ook is het belangrijk om op de heetste momenten van de dag uit de zon te blijven. Dit is tussen 11 uur en 2 uur ’s middags.
Producten die ondersteuning bieden bij melasma
Wist jij dat melasma een pigmentstoornis is?

Wat interessant om te lezen. Voorkomen lijkt me beter dan genezen, vooral tijdens de zwangerschap.
Daar heb je helemaal gelijk in, alleen de fruitzuurpeeling is mogelijk tijdens de zwangerschap. De rest van de behandelingen mag alleen na de zwangerschap!
Ik heb in mijn gezicht en over mijn hele lichaam heel veel pigmentvlekken, ze komen vooral naar boven onder invloed van de zon… ik schaam mij er niet voor, ik vind het gewoon bij mij passen.
Ik was er tijdens mijn zwangerschap heel bang voor. Maar ik heb heel veel van de zon genoten en gelukkig geen blijvende schade aan de huid.