Licht- en laserbehandelingen zijn zeer populair en worden onder andere ingezet om pigmentstoornissen/afwijkingen, ongewenste beharing, vasculaire afwijkingen, littekens, acne, rimpels en tatoeages te behandelen. IPL en laser worden in de hedendaagse praktijk nog steeds gebruikt, maar er is een lichte voorkeur voor laser. Waarom dit is? Dat lees je vandaag in dit artikel. Ik leg je graag uit wat het verschil is tussen IPL en laser, maar ook hoe de technieken werken.
IPL en laser zijn ontzettend in ontwikkeling. Er zijn dan ook super veel apparaten en verschillende technieken. Om het begrijpbaar te houden leg ik de theorie van IPL en laser niet volledig uit, omdat er dan ook kennis van natuurkunde bij komt kijken.
Wat zijn de kenmerken van een IPL apparaat?
IPL is een afkorting van intensed pulsed light. Bij IPL maak je gebruik van een xenon flitslamp die een hoog energetische, polychromatische lichtflits uitzendt met golflengten tussen de 400 en 1200 nanometer. Er zijn bepaalde filters die ervoor zorgen dat er niet gewerkt kan worden lager dan 500nm. Deze filters worden ingezet om het licht te absorberen of te reflecteren naar de flitslamp om zodoende enkel licht binnen het gewenste spectrum van de golflengten uit te zenden op de huid.
IPL kenmerkt zich door de volgende kenmerken:
- Het is polychromatisch, wat betekent dat het licht bestaat uit golven van verscheidende golflengten.
- Incoherent, dit betekent dat er verschillende lichtgolven niet in fase lopen. De golftoppen en golfdalen vallen niet samen.
- Het licht is niet gecollimeerd (multidirectioneel), wat betekent dat lichtgolven niet evenwijdig aan elkaar lopen, waardoor het licht in verschillende richtingen uitgezonden wordt en het licht snel divergeert.
Wat zijn de kenmerken van een laser apparaat?
Laser is ook een afkorting van light amplification by stimulated emission of radiation, oftewel lichtversterking door gestimulerd emissie van straling. Door toevoer van energie in de vorm van licht, elektriciteit of chemische energie naar het lasermedium ontstaat gestimuleerde emissie. Je hebt verschillende soorten lasers. Een laser kan voorkomen tot in het infrarood licht (tot 10.600 nanometer).
Onderscheiden worden:
- Gas (o.a. CO2, Excimer, Argon en Helium-Neon laser)
- Vaste stof (o.a. Robijn, alexandrite, Nd; YAG, Er: YAG)
- Vloeistof, (pulsed dye laser)
- Diode lasers
Laser kenmerkt zich door de volgende eigenschappen:
- Monochromatisch, wat betekent dat het licht bestaat uit golven van 1 specifieke golflengten.
- Coherent, er zijn verschillende lichtgolven die in 1 fase lopen (golftoppen en golfdalen vallen samen).
- Gecollimeerd (unidirectioneel), lichtgolven lopen evenwijdig aan elkaar, waardoor het licht in een smalle evenwijdige bundel uitgezonden wordt en niet of nauwelijks convergeert of divergeert.
- Hoge intensiteit
Aandoeningen passend bij IPL
Je hebt nu kunnen lezen hoe een IPL precies werkt. Het diepere gedeelte van de theorie laat ik achterwege, aangezien je dan meer natuurkundige kennis nodig hebt. Wat ik wel leuk en belangrijk vind om te vertellen is welke aandoeningen er nu precies passen bij een IPL apparaat.
Het meeste waarvoor een IPL apparaat ingezet wordt is bij het behandelen van vasculaire aandoeningen. Denk hierbij aan rode vlekjes, vaatjes, aarbeienvlekjes. Alle aandoeningen die gepaard gaan met problemen van het bloedvat.
Waarom worden bijna alleen vasculaire aandoeningen behandeld door een IPL apparaat?
Het is belangrijk om te onthouden dat een IPl apparaat meestal maar behandeld tot een maximum van 800 tot 1200 nanometer. De golflengte van het licht- of laserapparaat bepaalt onder andere de hoeveelheid energie per foton en aan welke soort chromofoor (water, melanine(pigment), hemoglobine (vasculair), tatoeage) schade wordt toegebracht.
De vasculaire aandoeningen vallen in het spectrum van 532 nanometer (het zichtbare licht) tot ongeveer 600 nanometer. Boven de 600 nanometer wordt hemoglobine bijna niet meer geabsorbeerd. Als je kijkt naar pigmentaandoeningen dan gaat dit pas vanaf 694 nanometer tot 1064 nanometer.
Het is hierbij belangrijk om te onthouden dat als je bijvoorbeeld een pigmentvlekje weg wilt halen, dat deze in een hoger spectrum ligt als de vaatjes. Om dus bij het pigmentvlekje te komen moet je eerst door de laag met vaatjes heen. Wil jij alleen vaatjes behandelen, dan is het belangrijk dat jij een golflengte kiest die niet bij het melanine komt, want anders haal je bijvoorbeeld ook sproeten weg.
De beste reden om IPL voor vasculaire aandoeningen te gebruiken is dus, omdat vasculair in een laag spectrum ligt, IPl behandeld met een laag spectrum, waardoor je alleen het gebied van de vaatjes kunt behandelen.
Aandoeningen passend bij een laser
Het behandelgebied van een laser is veel groter. Eigenlijk betreft dit alle soorten aandoeningen die geschikt zijn om behandeld te worden met de laser.
Aandoeningen die behandeld kunnen worden met een laser hebben altijd betrekking op hemoglobine, melanine, water, haar of tatoeage inkt. Hemoglobine heeft te maken met vasculaire aandoeningen, melanine met pigmentaandoeningen en water heeft vaak te maken met rimpels.
Indicaties pigment
Bij pigmentaandoeningen is het belangrijk om te kijken in welke huidlaag het plekje ligt, namelijk in de epidermis of de dermis.
Epidermaal
Dermaal
Gemixt
Gepigmenteerde plekjes kunnen onder anderen behandeld worden door:
- Q-switched lasers, zeer korte pulsduur (nanoseconden) met een hoge extremiteit (golflengte tussen 532 – 1064 nm). Zeer effectief bij pigmentaandoeningen die in de epidermis liggen, vaak wordt Dus aandoeningen die het meest oppervlakkig liggen zoals bij sproeten. Ook kan de Q-switched laser ingezet worden om dermale pigmentplekjes te verwijderen maar dan met een langere golflengten, namelijk 1064 nanometer om de juiste penetratiediepte te kunnen bereiken.
- Long pulsed lasers, deze lasers hebben een langere pulsduur (miliseconden) met een golflengten tussen de 694 – 1064 nanometer en kunnen ook ingezet worden om epidermale pigmentplekjes te verwijderen.
Indicaties vasculair
De absorptiecurve van hemoglobine loop van ongeveer 400nm tot 600nm, waarbij pieken in de absorptiecurve zichtbaar zijn bij 418, 542 en 577 en 940nm. Het kan behandeld worden met licht uit het groen/gele spectrum (532-600nm) of licht uit het nabije infrarood spectrum (755-1064nm).
Rode vaten
Blauwe vaten
Overige indicaties voor laser
Naast vasculair en melanine zijn er ook nog behandelingen mogelijk voor het chromofoor water, haren en tatoeage inkt.Het chromofoor water is vooral gericht op het behandelen van rimpels.
Geschikte lasers voor rimpelbehandeling zijn onder andere:
- Gepulsde CO2 laser (10600nm)
- Gefractioneerde laser
- Er: YAG laser
- Pulsed dye laser
Rimpels in het gelaat kunnen behandeld worden met de CO2 laser. Met deze laser wordt de epidermis laagsgewijs verdampt. Door het hierop volgend herstel en toename van het bindweefsel in diepere huidlagen wordt de huid strakgetrokken. Tevens verdwijnen de laserbehandeling ongewenste oppervlakkige onregelmatigheden zoals actinische schade en lentigines. Tegenwoordig zijn er ook lasers die rimpels kunnen verwijderen zonder de epidermis te beschadigen. Het effect ligt vooral in het activeren van bindweefselproductie in de huid.
Geschikte lasers voor acne littekens:
- Gepulsde CO2 laser (10600nm)
- Gefractioneerde laser
- Er: YAG laser
Laser heeft een plaats in de behandeling van bestaande acne littekens. Door de epidermis gedoseerd te verdampen, vooral om de diepe littekens heen, kan een gladdere huid worden verkregen. het resultaat, is net als bij de rimpelbehandeling voor een deel het gevolg van bindweefselstimulatie.
Geschikte lasers voor het verwijderen van tatoeages
- 694nm Robijnlaser
- 755nm Alexandrietlaser
- 1064/532nm Nd: YAG laser
Soms kun je wel eens spijt hebben van het zetten van een tatoeage. Vroeger was er een keuze te maken uit 1 of 2 kleuren (zwart en rood), tegenwoordig is het kleurenpalet zeer ruim. Met de laser zijn alleen de donkere kleuren goed te behandelen. Soms zijn er meer dan 12 behandelingen noodzakelijk. De felle kleuren zijn tot op heden nog niet goed te verwijderen.
Geschikte lasers voor overbeharing
- 800nm diode laser
- 755nm Alexandrietlaser
Overbeharing is meestal niet een gevolg van een ziekte, maar wordt bepaald door aanleg. Vooral vrouwen ergeren zich vaak aan de hoeveelheid haar op verkeerde plekken. Aangezien de werking van de laser berust op het selectief verhitten van het pigment in het haarzakjes kunnen alleen gepigmenteerde haren met de laser behandeld worden.
Wist jij het verschil tussen een IPL en een laser?