In een leven met veel verantwoordelijkheden, is er altijd iets te doen. Werk, gezin en/of relatie, huishouden, sport, familie, vriendinnen… En hoewel het tegenwoordig heel normaal lijkt om altijd maar druk te zijn, zit er ook een keerzijde aan. Namelijk: niets moet ook gedaan worden. In deze blog neem ik je mee in de wereld van stress en ontspanning en geef ik je tips om in een druk leven tóch goed voor jezelf te zorgen.
Wat is stress?
We zijn allemaal wel eens tijdelijk extra druk en dat is helemaal niet erg. Drukte wordt pas stress als je het gevoel hebt dat je geen keuze of geen regie meer hebt. Ook met stress op zich is niks mis. Sterker nog, kortdurende stress heeft een heel belangrijke functie bij bedreigende en spannende situaties.
Dat zit zo: door aanmaak van de stresshormonen adrenaline en cortisol gaan je hartslag en bloeddruk omhoog, ga je sneller/hoger ademen en wordt je alerter. Dit helpt bij het maken van een snelle keuze in een bedreigende situatie (vechten of vluchten). Nu hebben we gelukkig tegenwoordig niet meer zo vaak met bedreigende situaties te maken maar ook in spannende situaties of situaties waarin je snel moet presteren, bijv. op een podium staan, heeft stress een functie. Het zorgt voor betere prestaties! Als na zo’n kortdurende stressreactie een fase van ontspanning en herstel volgt, wordt de aanmaak van stresshormonen weer geremd. En juist dáár gaat het mis, want die fase is er tegenwoordig vaak niet meer. Juist doordat er altijd iets te doen is en we eigenlijk bijna nooit meer niets doen. Wist je dat bijvoorbeeld het scrollen op je telefoon voor je brein géén ontspanning is? Het is belangrijk om de juiste balans te vinden tussen gezonde stress en ontspanning.
Als de aanmaak van stresshormonen niet wordt geremd, kan stress chronisch worden en dat geeft allerlei vervelende lichamelijke en geestelijke klachten. Chronische stressklachten kunnen leiden tot overspannenheid en overspannenheid kan een voorstadium zijn van burn-out. Maar zo ver hoeft het niet te komen…
Balans tussen stress en ontspanning creëren in een druk leven
De balans tussen ontspanning en stress is dus super belangrijk! Juist de activiteiten die op het eerste gezicht nutteloos lijken, dragen bij aan ontspanning. Denk aan puzzelen, kleuren en dus… niets doen. Rommelen, lummelen, niksen. Van natuur, mindfulness ( = bewust je aandacht richten op het nu) en muziek luisteren is ook bekend dat ze bijdragen aan rust en herstel van stress.
Je mag voor dit soort activiteiten dus echt tijd vrij maken. En dat is best lastig want in de praktijk ben je misschien geneigd alle activiteiten die direct resultaat opleveren (denk aan werk, sporten, het huishouden) voor te laten gaan op activiteiten die geen direct resultaat opleveren – maar indirect dus onmisbaar zijn. Hoe pak je dit nou aan?
Op ontdekkingstocht naar ontspanning
Als je van nature niet geneigd bent regelmatig te ontspannen, kan het best een zoektocht zijn hoe ontspanning voor jou werkt. Dat is niet erg, want het is ook leuk om op die ontdekkingstocht te gaan. Ga gewoon eens dingen uitproberen. Je zult zien dat het één beter voor je werkt dan het ander.
Belangrijk is – zeker in het begin – dat je iedere dag even tijd neemt hiervoor. 30 minuutjes is genoeg. Ontspanning hoeft niet groots en meeslepend te zijn, het kan heel simpel en laagdrempelig in en rondom je eigen huis. Denk aan: wandelen/fietsen/dansen/bewegen, een boek lezen, een hobby beoefenen, rommelen/lummelen (op je dooie akkertje een beetje opruimen in huis), een bad of douche nemen, muziek luisteren, yoga, ademhalingsoefeningen, mindfulness, mediteren.
Ben jij trouw aan je agenda of to-do list? Plan de 30 minuutjes ontspanning dan ook iedere dag in; zet het op je to-do list. Als je dat niet doet, vult tijd zich namelijk vanzelf met andere dingen. Gebruik bijvoorbeeld een goede planner!
Voor jezelf zorgen, hoe doe je dat?
Bij voor jezelf zorgen in een druk leven hoort meer dan alleen tijd maken voor ontspanning. Het gaat ook om 1) weten waar je energie van krijgt en daar tijd voor maken en 2) weten wat energie kost en daar minder van doen waar mogelijk (let op: een leven zonder dingen die energie kosten is niet realistisch) en anders in ieder geval zorgen dat er voldoende tijd tegenover staat om je batterij weer op te laden. Hier kun je achter komen door er even voor te gaan zitten en twee lijstjes te maken, één lijstje energiegevers en één lijstje energievreters. Vind je dit lastig? Houd dan eens een paar dagen bij wat je doet en noteer of dit energie geeft (+) of neemt (-).
Het gaat dus in de basis om signaleren hoe het met jezelf gaat. In alle drukte van het dagelijks leven kan je daar zomaar aan voorbij gaan, aangezien er in de buitenwereld altijd afleiding is. Wil je hier bewuster mee aan de slag, begin dan je dag eens níet met meteen op je telefoon kijken maar met inchecken bij jezelf: hoe heb ik geslapen, hoe voel ik me, wat heb ik nodig en hoe kan ik dat vandaag mogelijk maken?
Ook de avond is een goed moment om even bij jezelf in te checken: hoe was mijn dag, wat heb ik geleerd vandaag, wat wil ik morgen eventueel anders doen en waar ben ik dankbaar voor? Er bestaan allerlei dagboeken met vragen die je kunt beantwoorden maar gewoon een leeg notitieboekje werkt ook. Je kunt dan bijvoorbeeld gebruik maken van de vragen hierboven.
Inchecken bij jezelf voor balans tussen stress en ontspanning
Juist in een druk leven is af en toe even vertragen en inchecken bij jezelf een must om in balans te blijven. Een must maar ook een uitdaging. Realiseer je dat jijzelf de enige bent die echt weet hoe je je van binnen voelt en wat je nodig hebt; jij bent de enige die het kan doen! Ik wens je alvast veel ontspanplezier.
Iris is psycholoog en werkt als coach in haar eigen praktijk Levensloopcoach Iris. Hier begeleidt zij vrouwen die veel (van zichzelf) moeten maar verlangen naar meer ontspannen en meer genieten van het leven. Van zichzelf wegcijferen naar goed voor zichzelf zorgen, met als gevolg een veel leuker en relaxter leven, wat ze ook uitstralen naar hun omgeving! Wil je graag meer tips en inspiratie op het gebied van balans en ontspannen leven? Volg Iris op Instagram @levensloopcoach_iris of neem een kijkje op haar website. Daar vind je ook haar gratis mini e-book ‘Stap uit de sneltrein en begin met leven’.
